اهداف کشت گلخانه ای :
تولید
محصول در محلی که در آن محصول تولید نمی شود.
تولد در
زمانی که کشت محصول در هوای آزاد غیر ممکن است .
افزایش
عملکرد – افزایش کیفیت محصول
روش های
معمول کشت در هوای آزاد بر اساس مساعد بودن شرایط محیط صورت می گیرد معمولا در
اکثر مناطق کشور کاشت در بهار و برداشت در اواخر نابستان و در صورت مساعد بودن هوا
تا اوایل پاییز به طول می انجامد در روش های معمول کشت تمامی عملیات کاشت تا
برداشت تابع شرایط محیطی است .
در صورتی
که بخواهیم تولید خارج از فصل داشته باشیم باید با به کار گیریی روش هایی عوامل
محیطی مناسب رشد گیاه (دما.رطوبت نسبی و نور ) را تحت
کنترل داشته باشیم . که برای این منظور از گلخانه Greenhouse استفاده می
کنیم
استفاده از
گلخانه به منظور تولید خارج از فصل سبزی های گلخا
نه ای انجام می شود و اهمیت به سزایی در علوم باغبانی دارد .
مزایایی
کشت گلخانه ای :
1- افزایش
تولید در واحد سطح (به عبارت دیگر 10 برابر هوای آزاد ) به این معنی که مثلا در
مورد خیار تولید 20 کیلو گرم خیار در هر متر مربع در گلخانه به جای تولید 2 کیلوگرم در همان یک متر مربع
در هوای آزاد
2- تولید
بیش از یک محصول در سال (که در مورد خیار تولید سه بار در سال و همچنین در مورد
گوجه فرنگی تولید دو بار در سال ممکن می باشد )
3- افزایش
کیفیت محصول تولیدی (که با کنترل دقیق و بهتر آفات و بیماری ها با روش های کنترل بیولوژیکی و کاهش مصرف
سموم که باعث افزایش کیفیت محصول و افزایش صادرات و حفظ محیط زیست می شود )
4- صرفه
جویی در مصرف آب (با روش آبیاری تحت فشار )
5- استفاده
از اراضی غیر قابل کشت با سیستم هیدرو پونیک (مانند گلخانه های پرورش سبزی در کیش )
6- عدم
وابستگی تولید به شرایط محیطی و امکان بازار یابی مناسب و تنظیم برتامه کشت مطابق
با نیاز بازار (مثلا در مورد خیار طوری برنامه تنظیم شود که زمان برداشت اواخر
اسفند ماه باشد )
7- تواوم
کار و تولید محصول در تمام فصل های سال با توجه با امکان کنترل عوامل محیطی و
تنظیم شرایط مورد نیاز گیاه
8- ایجاد
فرصت های شغلی مناسب برای جوانان و کار آموختگان کشاورزی و استفاده از اوقات فراغت
کشاورزان در فصل های پاییز و زمستان .
معایب کشت گلخانه ای :
1- هزینه
اولیه آن زیاد است و قسمت عظیم این هزینه صرف احداث گلخانه می شود که البته در صورت سود مند بودن محصول
تولیدی این هزینه حداکثر در سه سال برگشت داده می شود .
2- نیاز به
مراقبت دایمی (برخلاف کشت در هوای آزاد که با مراقبت کمتر میتوان به سود قابل
توجهی دست یافت) در کشت گلخانه ای حتی لحظه ای غفلت
میتواند خسارت جبران ناپذیری وارد کند (مثلا کاهش شدید دما در گلخانه در یک شب سرد زمستانی می تواند باعث نابودی
کامل محصولات گلخانه ای شود)
در صورت
تصمیم به کشت گلخانه ای چه باید کرد؟
1- مشخص
کردن بازار فروش sell your crope before planting) ) باید مشخص
شود محصول تولید در کجا به فروش خواهد رسید
2- تعیین
زمان های مختلف سال از نظر میزان فروش محصول تولیدی , زمان کسادی و اشباع بازار ,
و زمان خلاء و نیاز شدید بازاز
3- تعیین
نوع و ویژگی محصول مورد نیاز که مورد پسند مصرف کننده همان منطقه باشد (مثلا تولید
کوجه فرنگی ریز یا درشت , تولید فلفل زرد,سیاه ویا ....)
4- جمع
آوری اطلاعات هواشناسی منطقه مورد کشت (میانگین ده ساله حداقل دما در سرد ترین شب
سال و میانگین حداکثر دما در گرم ترین روز سال ,میانگین ده سال بارندگی , تعداد
روز های آفتابی, روز های ابری , روز های یخبندان , ....)
5- تعیین
جهت های جغرافیایی و جهت وزش باد های غالب در منطقه
6- نوع خاک
از نظر بافت , ساختمان ,PHخاک ,ECخاک و
عناصر پر مصرف و کم مصرف , میزان آهک , ظرفیت تبادل کاتیونی ,و....
7- وضعیت
آب منطقه از نظر کمی و کیفی که برای هر متر مربع بستر خاکی گلخانه حدود یک متر مکعب آب باید در دسترس باشد و
نیز باید مواد حل شده جامد در آب مانند بیکربنات سدیم , کلر , فلور آب , در حد
مطلوب باشد
8- مسافت گلخانه تا بازار مصرف
9- دستمزد
کارگر در منطقه مورد احداث گلخانه
10-جمع
آوریاطلاعات علمی در مورد کاشت داشت و برداشت و آفات بیماری ها و انبار داری محصول مورد کشت
11-بازدید
از گلخانه های اطراف جهت جمع آوری اطلاعات علمی و
تجربی آنان به منظور جلوگیری از تکرار اشتباه دیگران و ...
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )