براكلي چيست و نحوه كاشت – داشت – برداشت
و مصرف آن چگونه است ؟Broccoli:
براكلي چيست و نحوه كاشت – داشت – برداشت
و مصرف آن چگونه است ؟
براكلي از خانواده كلم
هاست و سرشار است از ويتامين هاي A و D .براكلي در فصلهاي خنك بهترين و بيشترين محصول
ميدهد . چنانچه براي كاشت از بهترين واريته ها , استفاده گردد و مراحل كاشت
و داشت و برداشت طبق دستور العمل و بدقت انجام شود , توليد محصول تداوم
مي يابد . قسمت خوراكي براكلي "سر" ناميده مي شود . سر اصلي در مركز و
بالاي گياه
روئيده مي شود . وقتي سر اصلي برداشته و قطع شود , سرهاي
جانبي شروع به رشد كرده , ظاهر مي شوند . در بيشتر مناطق آمريكا در فصلهاي
بهار و پائيز دو بار محصول بدست مي آيد .
براي بهترين شروع ,
نهال كاري در فصل بهار توصيه شده است , زيرا اين عمل باعث مقاوم شدن و جايگير شدن گياه در
زمين مي شود . نهال كاري مقاومت گياه را در برابر گرماي
اوليه تابستان زياد مي كند . فصل زمستان مناسبترين زمان براي كاشت
مستقيم بذر در زمين مي باشد .
واريته هاي براكلي :
1-Crusier ( كروزر) :
از كاشت
تا برداشت 58 روز زمان لازم دارد . كروزر , يكدست , پر محصول و مقاوم در برابر
خشكي مي باشد .
2-Green Comet ( گرين
کامت) : از كاشت تا برداشت 55 روز , زودرس و مقاوم در برابر گرما .
3-Green Goliath( گرين
گالي آت) : كاشت تا برداشت 60 روز , زمان كاشت
بهار , تابستان و پائيز و مقاوم در برابر حالتهاي سخت .
زمان كاشت :
نهال كاري ( نشا) در
اوايل بهار و زماني كه نهالها جوان و قوي هستند انجام دهيد . بوته هايي كه بيشتر از حد
معمول در جاي كاشت بذر نگهداشته مي شوند بعد از انتقال به زمين اصلي
بلافاصله سر توليد مي كنند . براي كشت پائيزه , بذرها را در اواسط تابستان بكاريد .
در اواخر تابستان زماني كه بذرها رشد كرده و تبديل به نهال شده اند ,
آنها را به زمين اصلي انتقال دهيد .
فاصله و عمق كاشت :
عمق مناسب براي كاشت
بذرها 3 تا 5/3 سانتيمتر و براي كاشت نهال ها كمي عميق تر از محل استقرار اوليه خود
در زمين . فاصله كشت بذرها و نهالها در يك رديف 45 تا 60 سانتيمتر و فاصله
رديف ها از يكديگر 90 سانتيمتر توصيه شده است .
بوته هاي براكلي بصورت
مستقيم روئيده و طول آنها حدوداَ به يك متر مي رسد . فاصله هوايي هر بوته از چهار طرف با
يكديگر 30 سانتيمتر مقرر گرديده .
داشت :
از كود استارتر براي
نهالها شروع كنيد و زماني كه بوته ها به نيمه رشد رسيده اند كود سرك حاوي ازت به آنها
بدهيد . گياه به رطوبت كافي احتياج دارد , مخصوصاَ زماني كه سرها
نمايان مي شوند . با توجه به نتايج آزمايش خاك , كود مورد نياز را به گياه بدهيد
. توصيه مي شود كود N-P-K را به نسبت 50-50-35 در هر نيم هكتار
بصورت پاشيدن يا 35-35-17 در هر نيم هكتار بصورت بسته در كنار هر بوته به زمين
اضافه كنيد . چنانچه ساقه ها قهوه اي رنگ و توخالي شدند , نشان از كمبود
برون است . PH مناسب براي براكلي 8/5 تا 6/6 مي باشد .
برداشت :
قسمت خوردني براكلي
عبارتند از : غنچه هاي نشگفته و بهم چسبيده و سبز رنگي است كه بصورت گره هاي بهم فشرده شده
اي بر روي ساقه قرار دارند و همچنين ساقه
حاوي اين
غنچه ها .
در ابتدا يك سر بزرگ
در وسط بوته نمايان مي شود . وقتي اين سر برداشته شد سرهاي جانبي شروع به نمايان شدن مي
كنند . اندازه اين سر 13 تا 15 سانتيمتر است . قبل از اينكه غنچه
هاي دكمه مانند بر روي سر شروع به باز شدن و تبديل به گل شدن بكنند آنرا
قطع كنيد . اين همان قسمت خوراكي براكلي است . سرهاي جانبي از زاويه بين شاخه و
ساقه
بيرون مي آيد . قطر يك سر رسيده حدود 15 سانتيمتر است .
چنانچه قصد داريد مدتي اين سرها را نگهداريد , بايد آنها را در دماي صفر درجه با
رطوبت زياد قرار دهيد .
مشكلات عمومي براكلي :
شته ها :مواظب تشكيل
تجمع شته ها بر روي قسمت دروني برگها باشيد . شته ها برنگهاي سبز , سياه, قهوه اي , قرمز
, صورتي و رنگهاي ديگر ظاهر مي شوند . اين شته ها به شكل گلابي و خيلي
آهسته حركت مي كنند . طول آنها 3 تا 4 ميلي متر است و داراي يك شاخك باريك
و دو كيسه در انتهاي شكمشان مي باشند . بعضي از آنها داراي بالهاي نازك و
شفاف هستند . تجمع اين شته ها بر روي ساقه
و يا در
قسمت زير برگها و قسمت هاي نرم و تازه روئيده گياه مي باشد . اين
شته ها مكنده مي باشند و بوسيله مكيدن شيره گياه آنرا به كلي از بين مي
برند .بهترين راه براي از بين بردن شته ها , شستن گياه با فشار آب است . گاهي
اوقات سمپاشي ضرورت است .
كرم هاي كلم :
سه گونه كرم كلم وجود
دارد : كرم هاي ريسنده , حلقه اي و پشت الماسي . اين كرم ها به برگها و سرهاي براكلي و گياهان خانواده
كلم ها صدمه مي زنند . كرم ريسنده سبز مخملي است . حشره اين كرمها
سفيد و در طول روز در بالاي گياه
درپروازند
. كرم هاي حلقه اي برنگ سبز روشن و ظريف مي باشند . حشره اين كرم ها قهوه اي و در طول شب
فعال مي باشند . پشت الماسيها سبز كم رنگ و در سر و ته داراي نقطه هائي مي
باشند . حشره اين كرم ها برنگ سبز است و زماني كه بالهايشان بسته است به شكل
الماس در مي آيند . لارو اين كرم ها بوسيله خوردن كنام برگها و سرها به گياه صدمه
مي زنند . كرم هاي كلم بسيار كوچك اند و چنانچه كنترل نشوند گياه را
بكلي از بين مي برند . در اولين شبنم پائيزي اين كرم ها بمرور از
بين مي روند . سمپاشي يكي از راههاي كنترل اين آفات مي
باشد .
نكات مهم :
اندازه سر و رنگ
براكلي بستگي به نوع واريته و محيط كاشت و زمان كاشت
دارد . چنانچه براكلي را در زمان مناسب كشت نكنند سرها زودتر از موعد
مقرر به گل مي نشيند . گلهاي براكلي زرد رنگ مي باشند . سرهاي كوچك نتيجه
بموقع نشا نكردن نهالها مي باشد . زماني كه سرها بزرگ , محكم و غنچه ها
كاملاَ بسته و سفت است , برداشت انجام مي گيرد .
براي نگهداري براكلي ,
آنها را نشسته در پلاستيكهاي مخصوص قرار داده و در قسمت نگهداري سبزيها در يخچال جا
دهيد . بيشتر از 5 روز در يخچال نگهداري نشود , چون مزه و خواص خود را از
دست مي دهد . خواص و موادمغذي براكلي از تمام گياهان ديگر
خانواده كلم ها بيشتر است
براكلي حاوي ويتامين c و
بتاكاروتن كه هر دو از آنتي اكسيدانها هستند مي باشد . آنتي اكسيدان ها از شيوع
بعضي بيماريها از جمله سرطانها و امراض قلبي جلوگيري مي كنند .
يك ظرف كوچك براكلي
حاوي 23 كالري- 4/2 گرم فيبر- 3/2 گرم پروتئين –3/4 ميليگرم
كربوهيدراتها – 49 ميليگرم ويتامين c – 3/53 نانوگرم
فوليك اسيد – 89 ميلي گرم كلسيم و 9/0 ميليگرم
آهن مي باشد . براكلي را مي توان بصورت خام و يا پخته مصرف كرد .
سالاد شويد با ليمو
6 قاشق غذا خوري روغن زيتون
-2 قاشق غذاخوري
آبليمو
-1 ليموي خورد كرده
- ربع قاشق چايخوري
فلفل سياه.
- 1 قاشق چايخوري تخم
شويد و يا 3 قاشق چايخوري شويد خورد شده تازه
مقداري نمك و ادويه
جات مورد علاقه
مقداري براكلي تازه را
شسته و پوست ساقه آنرا گرفته , خورد كنيد . مقداري هويج
را به اندازه براكلي ها خورد كنيد .ساقه براكلي و هويج خورد
شده را در يك ظرف آب جوش بريزيد و يك دقيقه بجوشانيد . گلهاي براكلي
را به آن اضاف كنيد و به مدت 2 دقيقه ديگر بجوشانيد .
اينها را با آب سرد بشوئيد و سپس آب آنرا بگيريد . مواد
آماده شده را به آنها اضافه كنيد. بهم بزنيد و مصرف كنيد.
براكلي سرخ كرده:
2 قاشق غذاخوري روغن كنجد
بو داده
1فنجان گردوي خورد شده
2
1 فنجان پياز سبز و يا
پياز دلخواه خورد شده
4
4 فنجان گلهاي براكلي
2 قاشق غذاخوري سوس
سويا
در يك ظرف روغن را
گرم
كنيد . سپس گردو و پيازهاي خورد شده را در آن ريخته بمدت يك دقيقه بهم زده و سرخ كنيد .
گل براكلي را به آنها اضاف كرده بمدت 3 تا 4 دقيقه ديگر سرخ كنيد . مقداري
فلفل سرخ و سوس سويا به آنها اضاف كرده بمدت يك دقيقه ديگر سرخ كنيد .
سپس آنرا ميل كنيد.
بروكلی را نپزید
بررسیهای انجام شده
توسط محققان حاكی از آن است كه بهتر است برخی از سبزیجات ()مانند بروكلی را به صورت خام استفاده
كنید. پختن بروكلی سبب آسیب دیدن آنزیمی در آن میشود
كه تركیبات حاوی گلوكز و اسید آمینه را به تركیبی موسوم به
"سولفورافان" تبدیل میكند. سولفورافان، سلولهای سرطانی را از بین میبرد.
همچنین این تركیب، باكتری هلیكوباكتر را كه سبب ایجاد زخم
معده ()و افزایش خطر ابتلا به سرطان معده )) میشود نیز از بین خواهد برد.
این در حالی است كه
پختن دیگر سبزیجات خانواده چلیپاییان مانند گلكلم و كلم، سبب تشكیل یك تركیب
آبی موسوم به "ایندول" خواهد شد كه سلولهای سرطانی را پیش از بدخیم
شدن از بین میبرد.
بدون تردید پختن مواد
غذایی به ما كمك میكند تا بتوانیم آنها را بدون صرف انرژی و به راحتی هضم كنیم.
اگرچه بسیاری از افراد
بر این باورند كه پختن مواد غذایی سبب از بین رفتن ویتامینها و مواد معدنی و همچنین
تغییر شكل آنزیمهایی میشود كه نقش مهمی در هضم مواد
غذایی دارند، اما باید پذیرفت كه نمیتوان گفت مواد غذایی خام در
مقایسه با مواد غذایی پختهشده سالمتر خواهند بود. در افرادی كه
خامخوار هستند، علیرغم افزایش سطح آنتیاكسیدان () بتاكاروتن
كه در میوهها و سبزیجات سبزرنگ و زردرنگ یافت میشود، سطح تركیب آنتیاكسیدان
لیكوپن در بدن بسیار كاهش خواهد یافت. این رنگدانه
ی قرمزرنگ (لیکوپن) كه در گوجهفرنگی و میوههایی مانند
هندوانه و انبه هندی یافت میشود، خطر ابتلا به سرطان و
احتمال حملات قلبی) ) را در افراد كاهش میدهد.
بر اساس مطالعات انجام
شده، پختن گوجهفرنگی در دمای 88 درجه سانتیگراد دیواره ضخیم سلولی گیاه را
منهدم ساخته و جذب مواد مغذی موجود در این دیواره را در بدن
افزایش میدهد.
هویج (قارچ)، مارچوبه، كلم، فلفل و بسیاری از سبزیجات
دیگر وقتی پخته میشوند، در مقایسه با زمانی كه خام هستند حاوی آنتیاكسیدانهای بیشتری خواهند
بود.
البته باید توجه داشت
كه روش پختن مواد غذایی نیز نقش بسیار مهمی در حفظ تركیبات مغذی موجود در آنها
خواهد داشت.
بهترین روش برای طبخ
سبزیجات، آب پز کردن یا بخارپز كردن آنهاست.
سرخ كردن مواد غذایی
سبب افزایش رادیكالهای آزاد ناشی از اكسیدشدن روغن
در آنها
میشود. رادیكالهای آزاد به سلولهای بدن آسیب میرسانند.
این در حالی است كه
پخت سبزیجات، ویتامین C ()موجود آنها را به میزان قابل توجهی كاهش
خواهد داد. با توجه به این كه این ویتامین در
بسیاری از میوهها و سبزیجات به وفور یافت میشود، بنابراین به نظر میرسد
حتی با توجه به این موضوع بهتر است برخی از انواع سبزیجات به
صورت پخته مصرف شوند.
تصمیمگیری درباره پختن
یا نپختن سبزیجات موضوع بسیار مهمی است
منبع : مرکز
مقالات کشاورزی